Θάνατος

Ο θάνατος ξεχύνεται στους δρόμους,
προσπερνά ένα κόκκινο κορίτσι
περιμένει το άνοιγμα των ταμείων
στήνεται για ώρες στην ουρά
με κοιτά με πρησμένα μάτια
νομίζω πως μου χαμογελά
κάνω να τον προσπεράσω
συνήθισα τα δόντια του.
Ο θάνατος τρυπώνει στο πετσί μου
φωλιάζει αθέατος στην καρδιά
με τόσο αίμα που κύλισε
λησμονώ το δικό μου.
Ο θάνατος γίνεται ρυάκι
μαύρη χολή στις φλέβες
αισθήσεις πνίγει και φωνές.
Πώς θα περιγράψω τον θάνατο
που έρχεται και θα έρθει;

Inception

Το ίδιο όνειρο μοιραζόμαστε.

Kι εσύ που έκλεισες τα ματια
τάχα πως θα φύγεις μακριά
σε χώρες δίχως κούραση,
σε χρόνους φευγαλέους.
Kι εγώ που τη νύχτα ξεκλειδώνω
με το λίκνισμα των άστρων
πάνω στ' άτακτά μου χαρτιά.


Το ίδιο όνειρο μοιραζόμαστε.

Mην βιαστείς να πετάξεις
των δευτερολέπτων τα ψίχουλα,
ράμφος έχει η συνείδηση
μα η άτιμη δεν χορταίνει.
Τις χαραμάδες μη σφαλνάς,
ξέρεις πως θα τρυπώσω.

Δεν θα ξυπνήσουμε ποτέ.

Οι δείχτες (ζεϊμπέκικο)

Σαν το νερό κυλούν οι δείχτες
μα έχει σπάσεο το γυαλί
τα μάτια μου σβήνουν οι πίκρες
με σιγοκαίει το στερνό φιλί.

Στην μαύρη πλάση ποιος με προσμένει;
Η ανάσα που 'ψαχνα έχει χαθεί
τριγύρω σύννεφα και δεν θα φέξει
μες στο σοκάκι που μ΄ έσυρες, ζωή.

Στην μαύρη πλάση ποιος με προσμένει;
κλαίνε για μένα οι ρεματιές
κάθε ελπίδα έχει στερέψει
διπλά σφαλίσαν του κόσμου οι κλειδωνιές.

Σαν το νερό κυλούν οι δείχτες
ρολόι ξεκούρδιστο, άδεια αγκαλιά
κι αν ξημερώθηκα μες στους αλήτες
ήλιος δεν πρόβαλε στη φτωχογειτονιά.

Βοτάνι αγάπης

Ώρα που λούζονται ομορφιές
με του ουρανού το δάκρυ
βοτάνι αγάπης βλάστησε
και ο τρελός το ψάχνω.
Ρωτώ δεξιά, τρέχω ζερβα
ποια πέτρα να σηκώσω;
Ξερός αγρός κι αγκάθιασμα
έρμη αγκαλιά και πίκρα.

Φεγγάρι

Δεν θλίβομαι για τις ώρες
που έμεινα να προσμένω,
χρόνος είναι και βιάζεται,
μια φορά ας αργοκυλήσει.
Δεν λυπάμαι τα μάτια
που νόμιζαν πως ατένιζαν
τον ίσκιο σου να με τυλίγει,

η αλήθεια μονάχα τα φθείρει.
Δεν νοιάστηκα για το κορμί
που γινόταν ένα με το πουκάμισο
στης αναμονής την υγρασία,
πείστηκα πως είναι φυλακή.
Για το αυγουστιάτικο φεγγάρι
πονώ που τόσο άδοξα
αφήσαμε να ξοδεύεται
και δεν ξανακοιτώ τα ύψη.

Αύριο

Πίστεψες πως έγινα χθες,
κομμένη κλωστή το αίμα μου
στο σεντούκι των περασμένων.
Φώναξες τ΄ όνομά μου,
τάχα πως θα στραφεί πίσω
ο αμαξηλάτης της απουσίας.
Πίστεψες στο παραμύθι:
«και ζήσαμε εμείς καλύτερα»
Δεν άκουσες το θρόισμα των κλαδιών,
σκέπασες μ’ ένα κλαψούρισμα
το κελάηδημα του κορυδαλλού,
δεν ένιωσες ξανά την αύρα μου
στο μέτωπο, το λαιμό, τα μαλλιά σου,
όσα άγγιξα σε στοιχειώνουν.
Πίστεψες πως έγινα χθες,
άφησες να σβήσουν τα ίχνη

πλάι στις γαρυφαλλιές και τ’ αγιοκλήματα.

Πώς να χαράξει το αύριο;

Πίνακας:Tanja Djokic, Yesterday, Today, Tomorrow

«Άνθρωποι μονάχοι»

 

Σάββατο λίγο πριν τα μεσάνυχτα
στο συνοικιακό τσιπουράδικο

η φωνή της Βίκυς στη διαπασών: 
«κράτα μου το χέρι, κράτα το παράπονό μου»
«κράτα την καρδιά σου ώσπου να 'ρθει το πρωί»,
ύστερα οι πενιές του Βασίλη κι η Σωτηρία: 
«μη μου ξαναφύγεις πια μάγκα μου»
«μείνε μες στην αγκαλιά μου».
Τα τσουγκρίσματα δίνουν και παίρνουν,
τα «όπα» σκεπάζουν τα ηχεία.

Λίγα μέτρα πιο πέρα, στο ίδιο παγκάκι 
οι γρύλλοι νανουρίζουν τον άστεγο
η κρήνη της αυλής αδιάκοπα κυλά,
ανέμελα κυλά η ζωή μας.
Κατέβασα το ποτήρι «εις υγείαν»,
«τα επόμενα δικά μου».
Η Μοσχολιού ξύπνησε έναν λυγμό: 
«υπάρχουν άνθρωποι που ζουν μοναχοί
σαν ξερόκλαδα σπασμένα», το παρήγγειλα,
η Μπέλλου γύρεψε «λίγα ψίχουλα αγάπης»
Το κατάστημα ήταν απασχολημένο.

Αναζήτηση

ἐδιζησάμην ἐμεωυτόν
Ηράκλειτος


Για να βρω τον εαυτό μου
άφησα να φθαρούν οι περγαμηνές,
χτύπησα της γνώσης το δέντρο
με το πελέκι των ιθαγενών.
Ακόμα με στοιχειώνουν όσα ξέχασα,
όσα δεν έμαθα με πονάνε.
Για να πάρω ανάσα μέτρησα φίλους
με τα δάκτυλα της μιας απαλάμης,
στις υποκριτικές καλημέρες των πολλών
κράτησα σφιχτά τα δόντια μου,
σε κάθε καταιγισμό επαίνων
τα νιάτα μου τραυματισμένα ψηλαφώ.
Για να βρω τη χαμένη ταυτότητα
χάρισα όνομα κι εθνικότητα,
τη φωνή μου ξόδεψα σε ξένες κραυγές.
Τώρα κοιτώ την αντίπερα όχθη
με το βλέμμα του ζητιάνου,
σ’ έναν κόκκο άμμου
βρήκα την ανυπαρξία μου.

Παρομοίωση

«Να ζήσεις σαν τα ψηλά βουνά»
η πρώτη παρομοίωση που άκουσα.
Χείλη δεν διάβασαν σχήματα λόγου,
ψιθύρισαν στα καταράχια τη μνήμη
χωρίς χαρτί, κονδύλι, γραμματική.
Ακρίτες, κλέφτες, απελάτες
προξενητάδες απ’ τη Βαβυλώνα…
βαρύς αχός ακούγεται· αντίλαλος αιώνων.
Τέχνη βγαλμένη απ’ τις ρίζες μας,
πόσο εύκολα σε ξεχάσαμε
στοιβαγμένοι στις αίθουσες.
Η ποίηση μία ανάμνηση πια.

Η κατάρα της Δήμητρας

Θλιβομαι, ντρέπομαι, εκνευρίζομαι,

κρατιέμαι μην ξεφύγω.
Ελπίδες δεν έχω πια.

Ανοήτος δεν είμαι. 
Δεν θα ξεφύγουμε απ΄ το μαύρο.
Δεν θα λογαριαστούμε ποτέ
με τους φαύλους που κάθε χρόνο
μας βυθίζουν στο μαύρο.
Δίχως άνοιξη πια. Δίχως καλοκαίρι.
Μια απροσδιόριστη εποχή στην Κόλαση.
Μια ασταμάτητη οθόνη στραμμένη στον εφιάλτη.
Κατάρα της Δήμητρας;
Απουσία της Περσεφόνης;
Δεν ξέρω γιατί μας σέρνει
μαζί της αυτή η πλάση.
Γιατί φυτρώνουμε σαν ζιζάνια;
Κρύψε μας τον ήλιο,
τεφρέ ουρανέ της Καλαμάτας.
Γεμάτε καπνό ουρανέ της Καλαμάτας,
κρύψε μας το φεγγάρι.

Επανάληψη

 

Τις ώρες της ζέστης

ξεφυλλίζω το κορμί σου,

κάθε που αντηχεί το κόκκινο

ξεχνιέμαι στο κρυφτό σου

σε ψηλαφώ καθώς λουσμένη απορίες

μιλάς στον Έρωτα· λαλιά υπεριώδης.

 

Εσύ, οι γλώσσες που δεν έμαθα,

Ποίηση, Πλαστουργία,

Τραγούδι των Σειρήνων,

οι βράχοι σε τρέμουν σαν θεά.

Στερνός Αργοναύτης του μύθου

προσμένω μια και μόνη ανάδυση

στη Γη των Αιθιόπων

με δύο κομμάτια ύφασμα

το σώμα σου, το σώμα σου,

το σώμα σου ως το τέλος…

 

Γεννήθηκες στον μυχό,

ποτέ δεν σ’ αντίκρισα

κι ας το χαράζω στη γραφή,

αρμυρίκια πάνω απ’ το δάκρυ

νάματα θλίψης τραντάγματα,

στην άμμο θα κυλίσεις ξανά.

Παρερμηνεία

Δεν είμαι ο Κωστέας με τα ούζα,

φτιάχνω αποστάγματα από ίσκιους κι ελπίδες

στο καζάνι μου πατημένες λέξεις

είμαι οινοχόος του αιθέρα· γεμίζω

αθέατα ποτήρια μ΄ αισθήσεις

δίνω την καρδιά μου άσπρο πάτο.

Ακόμα δεν μεθύσατε...

 

Ποτέ δεν διάβασα χημεία

είμαι αερικό με μυστικά οινοπνεύματα

μαζεύω ρόγες απ’ τ’ αστέρια.

Παίρνοντας την ευθύνη της σύγκρουσης

σαν τροχονόμος του γκρίζου

τρομάζω τα σκιάχτρα της γης.

Μην με διαβάζετε όταν οδηγείτε.

 

Πατέρας

Κατεβαίνει με το μηχανάκι
ο πατέρας απ’ τον ουρανό,
αργοκυλά προς τα πίσω
το τραίνο της απουσίας,
γίνεται αύρα, κολλά
στα ξανθά της μαλλιά. 
Συμφωνίες αηδονιών παραδείσιες

ντύνουν με φως από θάνατο

τη μαρμάρινη, ξεχασμένη σάλα,

χορδή- χορδή αγγίζει την αρμονία του

στη μεσονύχτια μοναξιά του πιάνου.

Σχεδόν λυγμός, κυλά αθέατος, 

κανείς δεν την είδε να κλαίει.

Επιστρέφει στους αιθέρες της

το ίδιο μαύρο σύννεφο.

Επιτάφιος

Lilacs out of the dead land

T. S. Eliot


Αποβραδίς ρώτησα στον καφενέ
γιατί κρεμάσανε τον φάντη.
Στην πλατεία σωρός τ΄ άχυρα·
δυναμώνει η φωτιά της μνήμης,
η προδοσία ντυμένη παλιόρουχα.
Δεν έχω κλείσει τα πέντε.
Κροτίδες πέφτουν απανωτά
στ’ ασβεστωμένο καλντερίμι,
στα μάτια μια σταγόνα μύρο.
Ακόμα να κλείσω τα πέντε,
πλάι στη γέρικη χαρουπιά
o ίσκιος της παιδικής πίστης
συντρίβει την ενήλικη λήθη.
Συχνά αναλογίζομαι όσους
δεν γύρισαν απ’ την περιφορά.

Κωνσταντίνος Κωστέας

Κι αν δεν μπορώ
να χαράξω το κορμί σου
σ' ένα κομμάτι χαρτί,
είναι γιατί μακριά σου ξεχνώ
τι χρώμα έχει το πάθος.

Όραμα

Μόλις αποχώρησαν οι ορδές

των αιώνια προσκυνημένων,

ένιωσα τον γέρο Κολοκοτρώνη

να ξεκολλά απ’ το βάθρο·

αντλώντας την πατωσιά του

απ’ τα καταράχια του Μωριά,

μάδησε μ’ ορμή τα στεφάνια

που απόθεσαν με τάξη θεατρική

γραβατωμένοι και σπιρουνάτοι

κι έστρεψε το βλέμμα κατά τ’ Ανάπλι.

Γυρεύοντας το κουφάρι του Πάνου,

χάρισε καριοφίλι και γιαταγάνι

στον γύφτο που κρεμούσε τα νταούλια

κι έκλαψε κάθε χαμένη επανάσταση.

-«Σ’ εσάς, γκουβέρνο οι Κουντουριώτηδες,

των Βαυαρών κουβαλητάδες, η σπορά σας»

ψέλλισε προς τ’ ασάλευτo ρωμαίικο.

Τέτοιοι ήρωες τι προσφέρουν;

Τρίτη φορά τον ατένισα στα δεσμά.

Ο ήχος του κλαρίνου με ξύπνησε

χόρεψαν και φέτος τον ίδιο χαβά.

 © Κωνσταντίνος Κωστέας

Εικόνα: προσωπογραφία - πορτραίτο (από τη μέση και πάνω) του ήρωα της ελληνικής επανάστασης Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Προέρχεται από το βιβλίο "Voyage de la Grèce" (1826-27), εξάτομο έργο του Pouqueville, φιλέλληνα, γιατρού, διπλωμάτη και συγγραφέα, Γενικού Προξένου της Γαλλίας στα Γιάννενα και στην Πάτρα (1805-1816) και βασικού διαμεσολαβητή στις διαπραγματεύσεις του Aλή Πασά με τους Γάλλους.

 

 

Για την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης

2021

Ένα γράμμα χωρίζει την ποίηση απ' την οίηση, ένα γράμμα αρκεί για να καλύψει ή να φέρει στο φως ένα μωσαϊκό συναισθημάτων, μια εσώτατη έκρηξη.
Τραβήξτε το Π του ποιητή-οιητή και θα απομακρύνετε τo οποιοδήποτε έρεισμα. Πίσω από τα παραπετάσματα θα ατενίσετε την αθεράπευτη γύμνια του.
Μια πρόθεση χωρίζει τον ποιητή από τον εκποιητή ή τον παραποιητή. Σκάψτε βαθιά για να την ανιχνεύσετε.
Ο ποιητής έχει μαθητεύσει στη σιωπή, την αγαπά, εξίσου με τον λόγο, ίσως και περισσότερο, επιστρέφει συχνά σ΄ αυτή, τάχα πως της βάζει στίξη, για να την κάνει καταληπτή, υποφερτή, διέξοδο και βάλσαμο των παθών του.
Ο οιητής είναι απόστημα της φλυαρίας. Αναλώνεται, όταν σβήνουν τα φώτα. Δεν ξέρει τι σημαίνει πάθος. Καμία τέχνη δεν κατέχει.

2023

Εν όψει της Παγκόσμιας Ημέρας Ποίησης, ας έχουμε κατά νου ότι απαραίτητη συνθήκη για την άνθηση της Ποίησης είναι και η σιγή. Δυστυχώς, το ξεχνάμε. Η οίηση, η φλυαρία, η υπερπληροφόρηση, οι πελατειακές σχέσεις μέσα από παρεούλες "κουλτουριάρηδων" απομακρύνουν τον κόσμο από την Τέχνη.
Ειλικρινά, λυπάμαι τον «πνευματικό άνθρωπο» της φωταγωγημένης αίθουσας. Αυτόν που οι ακροατές του κοιτούν αδιάκοπα το ρολόι ή ψιθυρίζουν "τελείωνε, ρε". Εύχομαι ολόψυχα κάνεις να μην καταντήσει έτσι.
Αληθινός καλλιτέχνης δεν είναι ο παραγεμισμένος με ξένο φως αναπτήρας που αναλώνεται σε θεατρικά λόγια, χειραψίες και υποκριτικά χαμόγελα και κάποια στιγμή σώνει και πετιέται στον κάλαθο των αχρήστων, αλλά ο άσβεστος φάρος, στον οποίον ανατρέχουμε σε κρίσιμες περιστάσεις του βίου μας, για να συντρίψουμε τα έσωθεν κι έξωθεν σκοτάδια.
Κάνεις δεν μπορεί να προβλέψει πόσες απ' τις λέξεις που σκαλίζουμε θα επιζήσουν, όταν εμείς «κάνουμε πανιά». Δεν πα' να μας στεφανώνουν με δάφνες οι συγκαιρινοί... Δεν πα' ν' ακκιζόμαστε και να βαυκαλιζόμαστε ενώπιον καθηγητάδων και λοιπών ειδικών εντός βιβλιοπωλείων κι εντευκτηρίων, στα οποία δεν πέφτει καρφίτσα.
Η Ποίηση είναι δίπλα μας, αλλά δεν τη βλέπουμε. Oι φρενήρεις ρυθμοί ζωής μάς φράζουν το οπτικό πεδίο, καθηλώνοντας στην τύρβη, τη ρουτίνα, την αστείρευτη πεζολογία, καταπνίγοντας την έκφραση των συναισθημάτων μας. Ας την ψάξουμε στην εναλλαγή των χρωμάτων τ' ουρανού κατά τη διαδοχή των ωρών, το μουρμουρητό ενός μικρού ρυακιού στην εξοχή, το φύσημα του ανέμου, το κελάηδημα της καρδερίνας, τη φαντασία των παιδιών του δημοτικού, καθώς παίζουν κρυφτό στη σχολική αυλή, την εμμονή μας να χαράζουμε τ' όνομά μας στην αμμουδιά, γνωρίζοντας πως ο άνεμος θα το σβήσει, πως το κύμα θα το σκεπάσει. Όμως επιμένουμε...
Ώρα ν΄ ατενίσουμε την καθημερινότητά μας με διαφορετικό βλέμμα, εξερευνώντας κάθε αθέατη πτυχή της, για να νηστέψουμε ολοκληρωτικά τη φθορά.

Κωνσταντίνος Κωστέας

Κωνσταντίνος Κωστέας

Απόψε

Εικόνα: Francisca Vogel, Justice

Απόψε κοίμισαν την πόλη από νωρίς

για να μας αρπάξουν το φεγγάρι.

Απόψε τα σκυλιά τους αφήνιασαν

και μας μαγάρισαν τον κήπο.

Ξέρω πως είμαι άοπλος, Βλαδίμηρε,

μα απόψε που μαράθηκε η μυρτιά,

απόψε που δηλητηρίασαν τη δικαιοσύνη,

θ΄ ακούσω τη φωνή σου να διαπερνά

τα υγρά κρύσταλλα των δεσμών μου.

Απόψε θα καταπιώ ατσάλι διχαστικό· 

με την κραυγή μου γεμάτη αίματα

θα βυθίσω τείχη, αόρατα ή ορατά.

Απόψε θα δώσω σήμα στ’ αγριεμένα νιάτα,

σκίζοντας τα πνιγηρά παραπετάσματα, 

απόψε η αγκαλιά μου θα γεμίσει φτερά.

Ξέρω πως είμαι άοπλος, Βλαδίμηρε,

μα απόψε θα γίνω επικίνδυνος για το καθεστώς.