Κυριακή 12 Μαΐου 2024

Η περί του «Καλού» αυταπάτη

1)  Το «Καλό» υπάρχει και είναι καλά εδραιωμένο. Δεν απειλείται απ' το κιτς, το εύπεπτο, το σκυλάδικο. Να μην ξεχάσουμε και το χαρυβδαδικό, ήτοι  την ψευδοκουλτούρα και τις παρεούλες των κατ' επίφασιν «αυθεντιών», που κομπάζουν και ομφαλοσκοπούν μακριά απ' το κοινωνικό γίγνεσθαι. Λόγω της σταθερότητάς του, το «Καλό» δε χρήζει υπερασπίσεως. «Υπερασπίζομαι την Τέχνη» είχε ισχυριστεί κάποτε κάποιος. Από ποιον κι από τι δεν ήξερε ή τουλάχιστον δε μ' έπεισε πως ήξερε. Από κοντά κι οι διάφοροι αυτόκλητοι υπερασπιστές της γλυπτικής, της ζωγραφικής, της συγγραφής, που τζάμπα χύνουν μελάνι κι αποκοιμίζουν τα πλήθη σε φωτισμένες αίθουσες. Το  «Καλό» δεν είναι προϊόν του παρελθόντος, όπως ισχυρίζονται οι πάσης φύσεως νοσταλγοί. Δεν είναι κρυμμένο σ' έναν παράδεισο που χάθηκε.  Είναι δίπλα μας, μέσα μας,  και μας περιμένει. Υπερβαίνει χρονικούς και τοπικούς περιορισμούς. 

2) Το Καλό δεν επιβάλλεται. Ενδεχομένως, ωδεία κι εργαστήρια να πλήττουν την Τέχνη, όσο  τα σχολεία ασελγούν στην αληθινή παιδεία, απομακρύνοντας απ' την  ιδεώδη πολιτεία, που ο ποιητής θα αναμετριέται με τη γη κι ο χειρώνακτας θα γράφει ποιήματα.

3) Το «Καλό» δεν προκύπτει φύσει. Δεν κληροδοτείται στους μεταγενέστερους βάσει κάποιας συνθήκης. Δεν αποκτάται με χρήματα. Ανακαλύπτεται με διαρκή αγώνα. Φορέας του «Καλού», μπορεί να είναι  κι η γιαγιά που  μαζεύει  χόρτα  σ' ένα ξεχασμένο χωριό  κι ανακαλεί έναν σκοπό έτοιμο να χαθεί ή το παιδί που χαράσσει τ΄ όνομά του στην άμμο, παρότι βλέπει το κύμα να πλησιάζει. Στον αντίποδα, φορέας του «Κακού» μπορεί να είναι κι ο «σοφός» δάσκαλος, ο διεθνούς φήμης καλλιτέχνης, ή η φιλότεχνη κυρία που συλλέγει πίνακες. 

4) Αν  δε βλέπουμε το «Καλό», είναι γιατί δε θέλουμε να το δούμε. Απλούστατα, δεν το έχουμε ανάγκη.  Δεν εξηγείται αλλιώς η απειροκαλία, η έλλειψη καλαισθησίας. Άλλωστε, το «Κακό» συνέχει το παν. Παρότι οι άπειρες αντανακλάσεις του υπόκεινται πολύ γρήγορα στη φθορά και χάνονται από προσώπου γης χωρίς να μνημειωθούν, εκείνο έχει την μαγική δύναμη να μεταπλάθεται και να πολλαπλασιάζεται, αποπροσανατολίζοντάς μας. Ας μην ξεχνάμε τη βιομηχανία κατασκευής τάσεων και προτύπων και τον ρόλο της σε μια κοινωνία σαν τη σημερινή. Κατά συνέπεια, το «Κακό» κατακτάται εύκολα. 

5) Όταν οι προβολείς σβήσουν, όταν οι όποιες βεβαιότητες και τα «κατά συνθήκη ψεύδη» σκορπίσουν, όταν κληθούμε να κοιτάξουμε το αληθινό μας πρόσωπό στον καθρέφτη, μακριά από τα  παραμορφωτικά γυαλιά, θα εμπεδώσουμε πόσο κίβδηλο είναι το «Κακό». Να είστε σίγουροι πως δε θα προβάλλει καμία αντίσταση κι αυτόχρημα θα σκορπιστεί. Στον αντίποδα, το «Καλό» θα είναι μονόδρομος, για να αντλήσουμε δύναμη. Όσο κι αν κοπτόμεθα για την ανυπαρξία του, είμαι σίγουρος ότι θα βρίσκεται εκεί. Ατενίζοντάς το κατάματα, θα (ανα)νοηματοδοτήσουμε τη ζωή μας και θα χαμογελάσουμε ξανά.

Δευτέρα 6 Μαΐου 2024

Βλάβη


«Συγγνώμη που σου χάλασα το ποίημα»

ψιθύρισε απ' το διπλανό τραπέζι

καθώς μ' αντίκρισε βυθισμένο στα χαρτιά μου. 

«Έχεις δει κανένα ποίημα να λειτουργεί;»

τη ρώτησα με το γνωστό μου πικρό χαμόγελο.  


Ψευδαίσθηση


Σας κοιτώ κατάματα 

καθρεφτίζοντας ελπίδες 

που έχουν ήδη φθαρεί.

Σας σφίγγω το χέρι

δυναμιτίζοντας πόθους

αταίριαστους με την εποχή.

Κάπως έτσι ίσως και να πιστέψω

πως κάτι πιο χρήσιμο

από τούτο το ποίημα

έχω να σας δώσω

για ν' αντιμετωπίσετε

τα δύσκολα που θα 'ρθουν.



Επαιτεία


Καθώς έψαχνα τα ρέστα μου

Εφιάλτου και Καρτερίας γωνία

η μάγισσα Κίρκη μεθυσμένη

από μύθο και σύννεφο

στη θέση της πεθαμένης ζητιάνας

ανοίγοντας την παλάμη της φώναξε: 

«Εδώ μέσα θα βρεις ό,τι θες 

για να πάψεις να τραγουδάς

 θλιμμένα τραγούδια».